Barkod Okuyucu Tipleri
15-02-2018
22:50
Barkod bir ışık kaynağının (genelde kırmızı ışık) barkodlu yüzeye (siyah dikey veya yatay çizgiler) çarparak siyah çizgilerden daha az (daha fazla soğurulma ve kırılma) aralardaki beyaz boşluklardan daha fazla (daha az kırılma daha fazla yansıma) yansıyan ışığı çözümleyip elektriksel sinyallere çevirerek çalışan cihazdır. Düz tarayıcılar gibi, bir ışık kaynağı, bir lens ve optik işaretleri elektriksel sinyallere çeviren bir fotoiletken içerir. Ek olarak günümüzde üretilen tüm barkod okuyucular fotoiletken tarafından sağlanan barkod verisini analiz eden ve barkodun içeriğini tarayıcının çıkışına gönderen bir kod çözücü devre içerir.
IŞIK KAYNAĞINA GÖRE BARKOD OKUYUCU TİPLERİ
LED TARAYICI (CCD Scanner)
Aslında CCD ışık kaynağı olmayıp fotoiletken olmasında rağmen, aynı zamanda CCD tarayıcı olarak da bilinirler. CCD okuyucular temelde modern video kameralar teknolojisine benzer bir teknoloji kullanır. Bu tarayıcılaröncelikle istenilen kodun komple görüntüsünü kaydederek tarar. CCD tarayıcılar geniş kafalarıyla barkodları genelde kırmızı ışıkla aydınlatarak tanırlar. Temassız okuma teknolojisine sahip olmasına rağmen CCD okuyucuların okuma derinliği (okuma mesafesi) bir-iki santimetredir. Yakın temas ihtiyacı dışında CCD’lerin tek dezavantajı, tarayıcının kafa genişliği ve taranan barkodun genişliklerinin birbirleri ile aynı olması zorunluluğudur.
LAZER TARAYICI (Laser Barcode Scanner)
Tek boyutlu veya "doğrusal kodları” tararlar. Tipik olarak hareketli parçalar içerdikleri için LED tarayıcılardan daha az dayanıklı olurlar. Bu tarayıcılar çok ince bir lazer ışığını barkodun üzerine gönderir. Işığın etkisi aslında bir optik yanılsamadır ve bir nokta lazer ışığının sanİyede 30 kez bir doğru üzerinde taranması esasına dayanır. Böylece taramanın hız ve yoğunluğu lazer noktasının bir çizgi şeklinde algılanmasına sebep olur. Lazer tarayıcıların iki büyük avantajı vardır. Birincisi, lazer tarayıcıların, CCD’lere nazaran daha büyük okuma derinliğine sahiptir. İkinci büyük avantaj hız ve okuma hassasiyetidir. Bütün bunların ötesinde kullanım amacına yönelik ideal okuyucular arasında sayılırlar. CCD okuyuculara nispeten daha pahalıdırlar. Genelde performansı daha yüksek, daha hızlı okuyabilen okuyuculardır. Lazer tarayıcılarda kullanılan düşük enerji miktarı, gün ışığında kullanımlarda kısıtlamalara yol açar.
Lazer okuyucu kullanılacak uygulamalarda aşağıdaki noktalara dikkat etmek gerekmektedir;
Barkodun kontrastı: Lazer teknolojisinde sinyal gücü, ışının barkod üzerinden yansıma miktarına bağımlıdır. Barlar ve boşluklar arasındaki renk kontrast ne kadar iyi ise o kadar yüksek performans sağlanır.
Düşük kontrastın en sık sebepleri arasında; etiket yazıcı kafasındaki problemler, barkodun bar ve boşluklarının renklerinin yanlış seçilmesi ve koli üzerine inkjet baskısı veya matbaa baskıları vardır.
Barkod pozisyonuna bağımlılık: Lazer okuyucular için barkodun pozisyonu önemlidir (Bkz Şekil).
Özellikle lazer okuyucularının sabit olarak monte edilmiş projelerde, proje sahiplerinden barkod pozisyonuyla ilgili gelen bilgiler sıklıkla şöyledir:
- Barkodlar elle yapıştırılıyor, her zaman aynı şekilde yapıştırma şansı olmuyor
- Ürün konveyöre rastgele bırakıldığından, barkodun geliş açısı/yönü kontrol edilemiyor.
- Birbirinden farklı ürünler üretildiğinden, barkodun ürün üzerindeki yeri ve açısı değişiyor.
Dekodlama algoritmasının yeterli gelmediği durumlar olabilir. Bu durumda birden fazla lazer okuyucu ile sistem kurarak çözüm sunulur. Bu daha kompleks bir yapı, ek maliyet anlamına gelir. Böyle bir durumla karşılaşıldığından imager okuyucu çözümleri mutlaka gözden geçirilmelidir. Şayet el tipi sabit olmayan bir lazer okuyucu kullanılıyorsa bu dezavantajlar ihmal edilebilir.
Uzun mesafe barkod okuma: Bazı endüstriyel uygulamalarda barkodun 1-1.5mt. gibi mesafelerden okunması gereklidir. Bu durumlarda lazer okuyucu tercih nedeni olmaktaydı. Artık kamera tipi barkod okuyucularla da bahsi geçen mesafelerde okutma yapılmaktadır.
Barkodun okunabileceği maksimum ve minimum mesafeler tamamen kodun boyutları ve içerik bilgisiyle ilgilidir. Özellikle endüstriyel tip uygulamalarda donanım sağlayıcı şirket barkodu incelemeli, barkod üzerinde gerekli ölçümleri yaparak proje sahibini bu konuda bilgilendirmelidir.
Barkodun okunabileceği mesafe aralığı: Barkodun okunabileceği minimum ve maksimum mesafe farkı (okuma derinliği) lazer okuyucularda daha esnektir. Özellikle okuma yapılacak noktada ürün boyutları ve dolayısıyla barkodun okunma mesafesi değişken ise (örnek : en az 30 cm, en fazla 100cm) lazer okuyucu seçimi öncelikli düşünülebilir..
İKİ BOYUTLU GÖRÜNTÜ TARAYICILARI (2D Barcode Scanner, Imager Scanner)
Bu tarayıcılar kameralarda olduğu gibi barkodun iki boyutlu bir görüntüsünü çeker, Datamatrix gibi iki boyutlu karekod tipleriyle beraber aynı zamanda en yaygın tek boyutlu barkod tiplerini taramak için kullanılırlar. Imager teknolojisi barkod okumak için hızlı, efektif ve farklı bir yaklaşım kullanmaktadır. CCD ve CMOS teknolojilerine dayalı bu yöntemin, ışık fotonlarını görünür imaja çeviren ışığa duyarlı pixel sıralarını temel aldığını söyleyebiliriz. Kod üzerine konumlandırılan ışık yansıması, pixeller vasıtasıyla dijital imajı oluşturacak elektriksel sinyallere dönüşür. Cihazın sahip olduğu gelişmiş dekodlama algoritması ile barkodun yeri tespit edilir ve kontrol dijiti ile doğrulanarak okunur.
2D Okuyucu seçiminde dikkat edilmesi gerekli noktalar şöyledir;
- Okunabilen kod tipi sayısı: Lineer (1D) barkodlar okunabildiği gibi iki boyutlu (2D veya karekod) kodlar da okunur. 2D kodlar geniş bilgi taşıma kapasiteleri nedeniyle lojistik/otomotiv/İlaç sektörlerinde tercih edilmektedir. İleride 2D kod kullanımına geçilmesi hedefleniyorsa, barkod sisteminin bu ihtiyaç gözetilerek tedarik edilmesi gerekir.
- Barkod pozisyonuna bağımlılık: Imager okuyucularda barkodun okuma alanında nasıl bulunduğunun önemi yoktur. Birden fazla lazer okuyucu ile çözülecek bir uygulama tek bir imager okuyucu ile çözülebilir. Imager okuyucular Çok Yönlü (OMNI directional) okuma avantajını sunar.
- Uzun mesafe barkod okuma: Artık barkodlar, uzun mesafelerde imager okuyucularla da rahatlıkla okunabilmektedir. Barkodun özellikleri de gözetilerek 3mt.’ye kadar okuma mesafesine ulaşmak mümkündür. Lens ve aydınlatmaları kolaylıkla değiştirilebilmektedir. Örneğin, sadece lens değiştirilerek okuma mesafesi değiştirilebilir.
- Barkodun okunabileceği mesafe aralığı: Imager okuyucularda okuma derinliği lazer okuyucularda olduğu kadar esnek değildir. Kod boyutu, içeriği, çözünürlük değeri ve kodun hareket hızı kullanılarak tespit edilir.
- Barkod baskı kalitesi: Imager okuyucular, baskı kalitesi düşük kodların okunmasında lazer okuyucularla kıyasla çok daha iyi performans sunar.
- Arıza riski: Imager teknolojisinde mekanik hareketli bir parça bulunmamaktadır. Bu barkod okuma sisteminin dayanımını artırır.
- Algılama alanı: Imager okuyucuların algılama alanı tipine göre değişmekle birlikte büyük alanlara ulaşmamaktadır. Bu gibi durumlarda birden fazla okuyucunun kullanıldığı paket sistemler ekonomik bir çözüm olabilir.
ŞEKLİNE GÖRE BARKOD OKUYUCU TİPLERİ
EL TİPİ TARAYICI
Bir tutma kabzası ve ışık kaynağını açan bir tetik mekanizmasından oluşur. Barkodu okutmadan önce tetiğe basılır ve ürün okutulur. Tetik bırakıldıktan sonra, cihaz kendiliğinden tekrar bekleme konumuna geçer.
KALEM TARAYICI (wand tarayıcı)
Görüntü üzerinde kaydırılan kalem şeklinde tarayıcıdır. En basit ve en ucuz barkod okuyucularıdır. Wand okuyucularında hareket eden bir bölüm yoktur. Kullanıcı okuyucunun optik kafasını barkodun üzerinden geçirecek, deşifre işlemi için gerekli tarama sinyalini oluşturur. Wand’ların tek fonksiyonu, optik sinyali, bir analog elektrik sinyale çevirmektir. Bu elektrik sinyali daha sonra deşifre işlemi için bir elektronik üniteye gönderilir. Bütün wand çeşitlerinin ortak özelliği, kalemin optik kafasının, barkod veya etiketin yüzeyi ile temas etme zorunluluğudur.
MASAÜSTÜ TARAYICI
Duvara veya masa üstüne monte edilen ve barkodun altından veya yanından geçirildiği tarayıcı. Bunlar genel olarak süpermarket kasalarında ve diğer perakendecilerde bulunurlar.
SABİT TARAYICI
Üretim veya lojistik aşamalarında ürünleri tanımlayan endüstriyel bir barkod okuyucu. Genellikle konveyör hatlarında başka bir işlem veya yükleme noktasına yönlendirilmesi gereken karton veya paletleri tanımlamak için kullanılırlar.
PDA Tarayıcı : Bütünleşik barkod okuyucu içeren veya barkod tarayıcı bağlanmış bir PDA (Personal Data Assistant)
OKUYUCULARDA BAĞLANTI TİPLERİ
PS/2 BAĞLANTI
Çoğu barkod okuyucular bağlantı için PS/2 veya USB kablo kullanır. PS/2 kablolar ana bilgisayara Y şeklinde bağlanır, PS/2 klavye ucu birinci uç, klavyeye bağlanan ikinci uç ve barkod okuyucuya bağlanan üçüncü ve son uç. Alınan barkod karakterleri tarayıcıdan klavye girişine uygun hale getirilerek gönderilir ve ana bilgisayarda sanki klavyeden giriliyormuş gibi algılanır. Birçok okuyucu verileri bilgisayarlardaki RS-232 bağlantı kapılarına gönderecek şekilde RS-232 çıkış kapısına da sahip olabilirler.
USB BAĞLANTI
USB çoğu yeni tarayıcı tarafından desteklenir, birçok durumda da farklı USB bağlantı şekilleri (HID, CDC) sunulur.
Daha az bilinen başka bağlantı şekilleri de vardır. SDL tipi konnektör kullanan ve RS485 protokolünü baz alan IBM’in sahibi olduğu arabirimler (port 5B, port 9B ve port 17). Kodu çözmeden aktaran arabirim barkoddan gelen ham dalganın güçlendirilmiş halidir ve bir kod çözücüye ihtiyaç duyar, genel olarak eski tip yazarkasalarda kullanılır. Wand emulasyonu ham dalgayı alan ve işleyen başka bir çıktı türüdür ve çıktıyı ana makine tarafından kolayca çözülecek şekilde normalize eder. Wand emulasyonu ama makine tarafından algılanmayan sembolojileri başka sembolojilere çevirebilir (örneğin Code 39).